Η πιο ξεχωριστή ποιητική της δημιουργία, ωστόσο, είναι η γνωστή «μαντινάδα», η οποία πιθανολογείται ότι ξεκίνησε τον 15 ο αιώνα, κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας. Μορφολογικά αποτελείται συνήθως από
δύο δεκαπεντασύλλαβους στίχους, σε Κρητική διάλεκτο, που ομοιοκαταληκτούν.
Ανήκει στην προφορική παράδοση, αφού δημιουργείται και διαδίδεται από τους Κρητικούς από στόμα σε στόμα. Άλλωστε αυτό το προδίδει και ο μουσικός της χαρακτήρας. Δεν είναι τυχαίο ότι τραγουδιέται σε γλέντια με τη συνοδεία λύρας, όπου μάλιστα πολλές φορές αποτελεί έμπνευση της στιγμής. Τραγουδιέται όμως και σε κάθε περίσταση, όπως αρραβώνες, γάμους, βαφτίσια, αλλά και γενικά στην καθημερινή ζωή των Κρητικών.
Εκφράζει κάθε συναίσθημα, τη χαρά, τον πόνο, τονθυμό, την εκδίκηση, τον έρωτα, τη νοσταλγία, και αποκαλύπτει τη σκέψη και τη λαϊκή κρητική ψυχή. Η Ελλάδα είναι βέβαια μία χώρα με πλούσια παράδοση, αυτό
όμως που κάνει μοναδική την κρητική μαντινάδα είναι ότι συνεχίζει να δημιουργείται μέχρι και σήμερα, συνδυάζοντας με επιτυχία την παράδοση με τον σύγχρονο τρόπο ζωής.
Ο Κωστής Καλλέργης Κιγκ, συνεχίζοντας την κρητική παράδοση, γράφει την παρακάτω μαντινάδα για τις ομορφιές και τη φιλοξενία της Κρήτης:
Μά καί γιά τ’ ακρογυάλια της εξίσου τήν τιμούνε!
Έχει θυσιαστήρια σάν τούς Αγίους Τόπους!
Μα έχει και φιλόξενους και όμορφους ανθρώπους!
Ρέθεμνος, Κάστρο και Χανιά! Σφακιά, Λασίθι, Ζάκρο!
Μιά Ομορφιά είναι παντού, η Κρήτη απ’ άκρου σ’ άκρο!
Να’ μουν τού Κόσμου ο Βασιλιάς, την Κρήτη θα’ χα Θρόνο,
πού λάμπει ο Ήλιος, κι οι καρδιές ολοχρονίς τόν χρόνο.
Κωστής Καλλέργης Κιγκ
