Η γραφική παλιά πόλη του Ρεθύμνου με τα πανέμορφα στενά σοκάκια της, τα παντός είδους καλαίσθητα μαγαζάκια και φυσικά τα μνημεία, αποτελεί ένα αληθινό κόσμημα.
Ένα από τα πολλά πράγματα που μπορεί κανείς να θαυμάσει στο Ρέθυμνο είναι και τα βενετσιάνικα «θυρώματα», τα πλαίσια δηλαδή, τα οποία συνήθως είναι φτιαγμένα από μάρμαρο, πέτρα ή ξύλο, γύρω από το περίγραμμα μιας πόρτας. Το Ρέθυμνο είναι η πόλη με το μεγαλύτερο αριθμό αναγεννησιακών θυρωμάτων στην Ελλάδα. Υπάρχουν θυρώματα κορινθιακού, ιωνικού, δωρικού αλλά και σύνθετου ρυθμού. Μια απλή περιήγηση στα δαιδαλώδη στενά γίνεται μια «βουτιά» πίσω στο χρόνο, στα βήματα των Ενετών και Τούρκων κατακτητών, στην καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων.
Αυτό το ταξίδι στο χρόνο μπορεί να ξεκινήσει από την Πύλη Guora ή Μεγάλη Πόρτα. Αποτελούσε την κεντρική είσοδο του Τείχους που υπήρχε κάποτε, το οποίο περιέκλειε και προφύλασσε την πόλη τού Ρεθύμνου, και κτίστηκε την περίοδο της Ενετοκρατίας. Πρόκειται για μια επιβλητική πύλη από την οποία σήμερα σώζεται μόνο ένα μέρος από το εσωτερικό της θύρωμα.
Περνώντας τη Μεγάλη Πόρτα και κατηφορίζοντας την οδό Εθν. Αντιστάσεως συναντάμε (στο στενό Αγ. Φραγκίσκου 4) το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου το οποίο στεγάζεται στη Βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου. Στην είσοδο της Βασιλικής μπορεί να θαυμάσει κανείς το εκπληκτικής ομορφιάς, πλούσια διακοσμημένο θύρωμα με σύνθετου ρυθμού κιονόκρανα.
Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το Τούρκικο Σχολείο, στο οίκημα του οποίου στεγάζεται σήμερα το 1ο Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνου. Στην ανατολική είσοδο τού κτιρίου, το θύρωμα είναι τής ενετικής περιόδου, ενώ οι Τούρκοι πρόσθεσαν εσωτερικά ένα μικρότερο όπου απεικονίζονται δύο μισοκατεστραμμένα λιοντάρια, καθώς επίσης και τεμένη με μισοφέγγαρο, εθνικά σύμβολα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Συνεχίζοντας την περιήγηση και προχωρώντας στην Εθνικής Αντιστάσεως, στρίβουμε αριστερά στην οδό Βερνάρδου. Εκεί, στη συμβολή της με την οδό Επιμενίδου, μας περιμένει ένα από τα ομορφότερα κτίρια αλλά και θυρώματα του Ρεθύμνου με το οικόσημο της Βενετσιάνικης οικογένειας Clodio. Ολόκληρο το κτιριακό συγκρότημα, που σύμφωνα με την επιγραφή που φέρει οικοδομήθηκε το 1609, θεωρείται το εντυπωσιακότερο αρχοντικό της Βενετοκρατίας στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Στο υπέρθυρο θα διαβάσετε την λατινική επιγραφή «VIRTUTE FULCIDA DOMUS MDCIX KAL» / «Με την αρετή αστράφτει το σπίτι, πρώτες μέρες Ιουνίου 1609».
Συνεχίζουμε να περιδιαβαίνουμε την ιστορία του ενετοκρατούμενου Ρεθύμνου μέσα από τα πανέμορφα και πολύχρωμα σοκάκια, γεμάτα με κάθε λογής λουλούδια, ανηφορίζοντας προς το κάστρο της Φορτέτσας. Περνώντας από την οδό Κλειδή, στον αριθμό 13, βρισκόμαστε μπροστά από το αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα βενετσιάνικης ιδιωτικής κατοικίας της πόλης. Το κτίριο έχει να επιδείξει μία από τις ωραιότερες εισόδους. Το θύρωμα είναι διακοσμημένο με γυμνά παιδιά που κυνηγούν πουλιά και έχει κιονόκρανα κορινθιακού-γοτθικού ρυθμού. Φέρει επίσης την λατινική επιγραφή «QUI SPERAT IN DEO SUBLEVABITUR» / «Όποιος ελπίζει στο Θεό θα ανακουφιστεί».
Στην ανατολική πλευρά της παλιάς πόλης στην οδό Αρκαδίου, κοντά στο παραλιακό μέτωπο, βρίσκουμε ακόμα 2 περίτεχνα βενετσιάνικα θυρώματα.
Στον αριθμό 48, το εντυπωσιακό τοξωτό θύρωμα πλαισιώνεται από κίονες κορινθιακού ρυθμού, υπάρχουν ανάγλυφοι φτερωτοί έρωτες και σκαλιστά λιοντάρια, σύμβολα των Ενετών.
Στον αριθμό 154, το μεγαλοπρεπές θύρωμα φέρει διπλή επιγραφή, Οθωμανική και Ελληνική, που αναφέρει «Δόξα να έχει ο Θεός (Αλλάχ) και να σώζει τον κτήτορα».
